توجه کنید. فرض کنید قصد دارید تا اسم، فامیل و سایر اطلاعات یک شخص را در یک فایل متنی ذخیره کنید. حال برای مثال، این کار را به‌صورت زیر انجام می‌دهید:
Hadi
Akbarzadeh
Iran

در اینجا، قانون و قاعده‌ی ما این است که اولا هر داده در یک خط باشد؛ و ثانیا، خط اول اسم، خط دوم نام خانوادگی و خط سوم نیز کشور محل سکونت آن شخص باشد. بنابراین این یک استاندارد ذخیره‌سازی داده در یک فایل متنی برایمان می‌باشد. اما طبیعتا واضح است که استاندارد قدرتمندی نیست!

اکنون در این میان، استانداردهایی تعریف شده‌اند؛ که به صورت جهانی مورد استفاده قرار می‌گیرند. یکی از این استانداردها، XML است.

ساختار قواعدی XML، نسخه‌ای تغییر یافته از SGML است؛ و در واقع زیر مجموعه‌ای از آن می‌باشد؛ که تلاش می‌کند تا پلی بین سادگی HTML و قدرت SGML ایجاد کند. این زبان نشانه‌گذاری، توسط کنسرسیوم شبکه‌ی جهانی وب (W3C) ساخته شده تا راهی برای ساخت اسنادی به وجود بیاورد که هم برای انسان و هم برای ماشین قابل فهم باشد. این کار، از طریق تگ یا برچسب‌هایی انجام می‌گیرد که ساختار سند و نحوه‌ی ذخیره‌سازی و انتقال آن را مشخص می‌کنند.

اگر با زبان نشانه‌گذاری HTML که از آن بیشتر در وب استفاده می‌شود آشنا باشید، قطعا درک XML ساده‌تر خواهد بود. اما برخلاف HTML، در XML کلیدواژه‌ها و یا به‌عبارتی، دستورات از قبل تعیین‌شده‌ای وجود ندارد؛ چراکه XML گسترش پذیر است. همچنین HTML یک زبان نشانه‌گذاری برای نمایش محتوا است؛ با این حال XML، یک زبان معرفی داده‌های متنی می‌باشد؛ که برای ذخیره و نگهداری داده‌های متنی، در یک قالب‌بندی خاص مورد استفاده قرار می‌گیرد.

یک مثال

بیایید محتوای زیر را در نظر بگیریم که به‌صورت XML است:

<?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?>
<Perosns>
    <Item family="Akbarzadeh" location="Iran">Hadi</Item>
    <Item>Mahdi</Item>
</Persons>

خط اول، نسخه استاندارد XML و همچنین انکودینگ استفاده شده را مشخص می‌کند. معمولا این خط در ابتدای اکثر اسناد XML نوشته می‌شود. خط دوم یک عبارت Persons را بین دو علامت کوچکتر و بزرگتر مشاهده می‌کنید. این یعنی آنکه ما یک برچسب به اسم Persons داریم و این برچسب، در خط نهایی و با نوشتن عبارت </Persons> بسته شده است. یعنی تنها کافیست همان <Perosns> را بنویسیم با این تفاوت که قبل از اسم، یک / قرار دهیم. بنابراین برچسب‌ها یا تگ‌ها، به این صورت ساخته می‌شوند. از طرفی داخل این تگ نیز تگ دیگری به نام Item قرار دارد؛ که یعنی می‌توان داخل یک تگ، از تگ دیگیری هم استفاده کرد. این Item که دو بار و به‌صورت پشت سر هم از آن استفاده شده است، شامل یک اسم در بدنه‌ی خود می‌باشد. در آیتم اول اسم Hadi و در آیتم دوم نیز اسم Mahdi قرار دارد. علاوه‌بر این، در آیتم اول دو چیز عجیب نیز وجود دارند. به این چیزهای عجیب ویژگی‌های یک برچسب گفته می‌شود. در بالا آیتم اول، دو ویژگی family و location دارد که این ویژگی‌ها بایستی اولا با فاصله از هم جدا شوند و ثانین مقدار آنها بایستی پس از قرار دادن یک علمت مساوی، بین دو دابل کوتیشن یا ” نوشته شود.

در اینجا، همه‌ی این اسم‌ها دلخواه هستند. ما تعریف می‌کنیم که چه چیزی نیاز داریم. برای مثال ممکن است برنامه‌ای بنویسیم که اسم و فامیل اشخاص را دریافت کند و می‌توانیم این اسم و فامیل‌ها را به‌صورت استاندارد بالا ذخیره‌سازی کنیم که این کار نیز ساده بوده و قبلا فرآیند خواندن و نوشتن فایل‌های XML برای آن زبان برنامه نویسی مورد نظرمان طراحی شده و نیازی نیست خودمان کاری کنیم. به این صورت بعدا به سادگی می‌توانیم ویژگی‌هایی را برای تگ مورد نظر نیز اضافه کرده و در کل، یا داده‌ها را به‌سادگی کار کنیم.

همچنین در XML نیز ممکن است یک برچسب یا تگ، بدنه نداشته باشد. بدین منظور به‌صورت زیر می‌توان آن را نوشت:

<Item name="Hadi" family="Akbarzadeh" location="Iran" />

و البته توجه داشته باشید که اسم Item اجباری نبوده و به نرم افزاری که از این فایل استفاده می‌کند بستگی دارد. چراکه آن نرم افزار ممکن است از عبارت دیگری استفاده نماید.

ویرایش فایل XML

برای انجام این کار در ویندوز، کافی است تا از Notepad استفاده کنید. بدین منظور:

• برروی فایل مورد نظر راست کلیک کنید.
• اگر گزینه‌ی Edit وجود داشت، آن را انتخاب کنید؛ در غیر این صورت، از بخش Open With، نرم افزار Notepad را انتخاب نمایید.

همچنین از نرم افزارهای ویرایشگر فایل‌های متنی دیگری نیز از جمله Notepad++ هم می‌توان استفاده کرد؛ که در این صورت، فایل XML شما خواناتر دیده می‌شود! چراکه هر بخشی در آن، با رنگ متفاوتی ظاهر می‌شود.