شاخص توده بدنی یا شاخص کوتله یا بی‌ام‌آی (به انگلیسی: BMI، مخفف body mass index) سنجشی آماری برای مقایسه وزن و قد یک فرد است. در واقع این سنجش میزان چاقی را اندازه‌گیری نمی‌کند بلکه ابزاری مناسب است تا سلامت وزن فرد با توجه به قدش تخمین زده شود. این شاخص در بین سال‌های ۱۸۳۰ تا ۱۸۵۰ توسط آدولف کوتله دانشمند بلژیکی ابداع شد.

افزایش BMI (بیشتر از ۲۵) با افزایش خطر بیماری‌هایی مثل دیابت، بیماری‌های قلبی عروقی، پرفشاری خون، استئوآرتریت، بیماری‌های کیسه‌ی صفرا و بعضی انواع سرطان همراه است. تنها ۱۰ درصد کاهش وزن در افرادی که BMI بالا دارند، به طورچشم‌گیری خطر این بیماری‌ها را می‌کاهد. BMI پایین هم خطراتی چون پوکی استخوان، سوء تغذیه، افسردگی، کم‌خونی، اسهال و مشکلات قلبی را به همراه دارد. فرمول BMI هم برای مردان و هم برای زنان بالغ کاربرد دارد. زیرا در افراد بالغ طبیعی، نسبت وزن به مجذور قد، همیشه ثابت است؛ ولی در ۴ گروه BMI به این صورت نمی‌تواند به کار برده شود:

1. کودکان و نوجوانان (زیر ۱۸ سال)
   به دلایل زیر، محدوده‌ی طبیعی BMI بالغین را برای کودکان و نوجوانان نمی‌توان به کار برد: ـ مقدار چربی بدن با افزایش سن تغییر می‌کند. ـ مقدار چربی بدن دخترها و پسرها متفاوت است. ـ وزن نرمال با افزایش قد کودک، تغییر می‌کند. ـ وزن طبیعی بر اساس سن و جنس متغیر است. به همین دلیل، برای کودکان و نوجوانان بعد از محاسبه وزن به مجذور قد، آن را بر اساس جداول BMI که بر اساس سن و جنس طراحی شده، تفسیر می‌کنیم. اما از این جداول برای تشخیص اضافه وزن در کودکان نمی‌توان استفاده کرد، بلکه فقط می‌توان آن‌ها را برای غربالگری چاقی در آنها به کار برد.
2. افراد بالای ۶۵ سال
   در این افراد چون میزان چربی بدن به طور طبیعی نسبت به افراد جوان‌تر بیشتر و توده‌ی ماهیچه‌ای کمتر است، محدوده‌ی طبیعی شاخص توده‌ی بدن فرق می‌کند.
3. افراد ورزشکار (با بدن بسیار ماهیچه‌ای)
   این افراد به علت انجام تمرینات ورزشی توده‌ی چربی کم و توده‌ی ماهیچه‌ای زیادی دارند. نسبت وزن به مجذور قد، BMI را در این افراد بالا نشان می‌دهد، در صورتی که با خطر بیماری‌های ذکر شده همراه نیست.
4. زنان باردار و شیرده
   زنان باردار باید بر اساس BMI قبل از بارداری، افزایش وزن حاملگی داشته باشند.